سفارش تبلیغ
صبا ویژن
   RSS  |   خانه |   شناسنامه |   پست الکترونیک |  پارسی بلاگ
اوقات شرعی

معناشناسی سبع سماوات در قرآن کریم - علوم قرآنی یک

سبع سموات (یکشنبه 86/2/23 ساعت 10:50 صبح)

 بیان مسئله: درآیات قرآن "190"مورد سماوات،"5"مورد سبع سماوات،"2"مورد السماوات السبع،"1"مورد سبع طرائق و"1"مورد سبعاً شدادا آمده ودر آنها از تعدّد آسمانها سخن رفته و این در حالیست که بشر ازدیرباز جز یک آسمان را مشاهده نمی کرده است ،اینک این سوال پیش می آید که تصوّر هفت آسمان از کجا پیدا شده؟و در هر صورت مراد از این هفت آسمان چیست؟

بیان دیدگاهها:در پاسخ به این مسئله چند دیدگاه وجوددارد:

 1-کهن ترین دیدگاه این است که مراد کرات آسمانی هفتگانه هست (ماه-عطارد-زهره-خورشید-مریخ-مشتری-زحل).اغلب علمای اسلامی تا چند قرن اخیر همین نظر را داشتند،(ابن سینا،خواجه نصیرو...)

 2:بعضی مانند شهرستانی، طالقانی و...تجدیدنظرهایی در نظر کهن صورت داده وآنرا تعدیل کرده اند،شماری از معاصران با تأثیرپذیری از نظریه کپرنیک وکشف سیّارات جدید در منظومه شمسی در این دیدگاه تجدیدنظرهایی به عمل آورده اند جملگی خورشید رااز شمار هفت آسمان خارج کردند،برخی مانند شهرستانی وطالقانی سیارات قبل زمین یعنی عطارد وزهره را از جمله هفت آسمان حساب کردند اما برخی مانند بهبودی، آن دو را نیز از شمار هفت آسمان خارج نمودندوتنها سیارات بعد اززمین  رامصداق هفت آسمان به شمار آوردند.

3:بعضی از معاصرین هفت آسمان رابر طبقات جو زمین تطبیق کرده اند که عبارتند از:  هموسفر،یونوسفر،نیتروژن مولکولی،اکسیژن اتمی،هلیوم اتمی،خلأواتمسفر.  در حالی که پنج طبقه اصلی زمین عبارتند از:1.تروپوسفر محلابرورعدوبرق وباران 2.استراتوسفر محل بادهای تند  3.ازونسفر محل ازن 4.یونسفر محل خلأ 5.اگزوسفر محل بیرونی جو

4:مشهورین معاصر مثل آیت الله طباطبایی ومکارم شیرازی میگن که ما از هفت آسمان فقط آسمان اول را میبینیم و شش آسمان دیگر برای بشر شناخته شده نیست.

پیش فرضهای بحث جهت شناسایی هفت آسمان عبارتند از :                                           1

1.عرفی بودن زبان قرآن،مراد از عرفی بودن ز.ق.اینکهز.ق.به همان زبان معروف میان عرب عصر نزول نازل شده است و نظر به این که در آن جامعه صاحب علم وفن خاصی وجود نداسته است خداوند نیز به زبان عرف خاص سخن نگفته بلکه به زبان عموم مردم سخن گفته است .

2.تولد زبان از فرهنگ:اهل زبان از چیزهایی کهباآن سروکار دارد تصور پیدا می کند وتصورات خویش را بهلفظ در می آورد .

3.فصاحت وبلاغت قرآن:علمای اسلامی اتفاق نظر دارند که خداوند به زبان فصیحی سخن گفته یعنی از الفاظ و ترکیباتی استفاده کرده که عرب عصر نزول با آن مأنوس بوده و قرآن بلاغت دارد یعنی متناسب با سطح فهم عرب عصر نزول نازل شده است.

4.ضرورت وضوح نشانه های الهی: سوره ملک آیه ..3                                                  .خلق سبع سماواتٍ طباقا ما تری فی خلق الرحمن من تفاوت فارجع البصر کرّتین هل تری من فطور .

  سوره یوسف آیه...105

فکأیّن من آیة فب السماوات و الارض و یمرّون علیها و هم عنها معرضون

که در این دو آیه چون سماوات از نشانه های خدا شمرده شده پس باید نزد ما معلوم و شناخته شده باشد تا خدا را بشناسیم .

5.تأثیرپذیری عرب از تمدن بین التهرین :اولین وفراگیرترین تمدن بشر که قدمت آن به حدود 4000" سال قبل از میلاد میرسد در بین النهرین یعنی منطقه میان دجله و فرات پدید آمد ،دستاوردهای تمدنی آن از یک سو به مصر و یونان و از سوی دیگر به ایران وهند راه یافت . مردم این منطقه به دلیل هوای صاف آن به آسمان توجه ویژه ای داشتند  برجهای بلندی ساختند واز فراز آن به اجرام سماوی خیره شدند واز رهگذر آن سیارات را از ثوابت باز شناختند و نسبت به سیارات اگاهیهای زیادی پیذا کردند،از جمله دانستند که مدار هریک بر فراز کدامیک قرارداردواز طلوع و غروب و منازل هر یک در آسمان آگاه شدند وبسیاری از رویدادهای زمینی را با موقعیتهای سیارات هماهنگ یافتند  وپنداشتند که آنها در وقوع این رویدادها تأثیر دارند به همین رو به پرستش آنها روی آوردند.سیاراتی که به چشم غیر مسلح قابل رؤیت است ومردم بین النهرین توانسته بودند آنها ومدارشان را از همدیگر باز شناسند به ترتیب دوری اززمین طبق نگاه ظاهری عبارت بودنداز :ماه،عطارد،زهره،خورشید،مریخ،مشتری و زحل.نظر به این که سیارات (7)عدد بو دندبه ازای آنها (7)هیکل ومعبد برروی زمین ساختند وروزهای هفته را(7)قرار دادندو هرروز را به نام یکی از آنها نامیدند ودرروز خاصّش در معبد آتش می افروختند وبه پرستش پپانها می پرداختند.بخش مسکون زمین که تا آن زمان شناخته شده بود را نیز به هفت اقلیم تقسیم وهر منطقه را به یکی از سیارات هفتگانه منسوب ساختند ،طبق روایتی چین را به ماه ،ماوراءالنهر را به عطارد،روم را به زهره ،بین النهرین را به خورشید ،آفریقا را به مریخ ، حجاز را به مشتری وهندرابه زحل نسبت دادند،به این ترتیب ستاره پرستی وبتپرستی وآتش پرستی در بین النهرین ظهورکردوازآنجا به سراسر مناطق مسکونی آن عصر گسترش یافت ،به همین رو بیشتر نامهای نجومی ونیز بتها وحتی نام برخی از معابد ریشه در تمدن بین النهرین دارد مردم جزیر ةالعرب نیز که عمدتاً چادر نشین بودند از خود مدنیتی نداشتند لذا براثر آمد وشدهایی که میان آنان ومردم بین النهرین به جهات مختلفی  نظیر جنگ و تجارت وقحطی صورت می گرفت از تمدن بین النهرین تأثیر پذیرفتند .

6.قرآن کتاب هدایت دینی است :با توجه به این که قرآن کتاب هدایت دینی است لذا انتظار این که در آن از آموزه های علمی استفاده شود نابجاست  و مستلزم این است که در قرآن تفسیر به رأی صورت گیرد .آیه سی وهفت تا چهل سوره یس:

وآیةلهم اللیل نسلخ منه النهار فإذا هم مظلمون    والشمس تجری لمستقرّلها ذلک تقدیر العزیز العلیم     والقمر َقَدّرناه منازل حتّی عاد کالعرجون القدیم     لا الشّمس ینبغی لها ان تدرک القمر ولا اللیل سابق النهار وکلّ فی فلک ِیسبحون

نظریه های مختلف:

 1.نظر بطلمیوس:همه جیز دور زمین می گردند

2.نظر کپرنیک:همه چیز دور خورشید می گردند .

3.زمین +خورشید+کهکشان راه شیری همه به دور ستاره وُگا می جرخند

4.نظریه حرکت انفجاری درون خورشید .

که نظر درست همان حرکت ظاهری خورشید است که برای بشر آن زمان ملموس بوده به دو قرینه ،اول :"آیةً لهم" آیه باید شناخته شده باشد  و دوم:حرکت شب وروز وماه و خورشید همه ظاهری است .

شواهد قرآنی:                                                                                                     در آیات زیادی ملاحظه میشود که گاهی یک جیز در آیه ای از قرآن به سماوات نسبت داده شده ودر آیه ای دیگر به "سماء" و هیچ قرینه ای نیز وجود نداردکه مشخص کند از هر یکاز آن دو ،معنای متفاوت و مستقلی اراده شده است ،هیچ یک از مفسران نیز هیچ تفاوت معنایی میان آنها یاد نکرده اند از این آشکار میشود که سماوات با سماء مترادف است و با یکدیگر تفاوت معنایی ندارد .1.یعلمُ ما فی السماوات و ما فی الارض (عنکبوت...52)

2.الم تعلم انّالله یعلم ُ ما فی السّماء والارض (حج...70)

این دو آیه میرساند که سماوات وسماءیکی است.

1.قُل من یرزقکم من السماوات والارض قل الله (سبأ...24)

2.هل من خالقٍِ غیر الله یرزقکم من السّماء والارض (فاطر...2)

 

1.وما خلقنا السماوات والارض وما بینهما لاعبیبن(دخان...)3

2.وما خلقنا السّماءوالارض وما بینهما باطلا(ص...27)

 

1.الله الّذی رفع السّماوات بغیر عمد ترونها(رعد...2)

2.والسّماءرفعها(رحمن...7)

 

1تکاد السماوات یتفطّرن من فوقهنّ(شوری...5)

2.و إذا السماء انفطرت (انفطار...1)

که در تمامی ایات منظور از آسمان و آ سمانها یکی می باشد.


  • نویسنده: مدرس

  • نظرات دیگران ( )

  •   بازدیدهای این وبلاگ
  • امروز: 0 بازدید
    دیروز: 1 بازدید
    کل بازدیدها: 36340 بازدید
  •   درباره من
  • معناشناسی سبع سماوات در قرآن کریم - علوم قرآنی یک
    مدرس
    دانشجویان محترم برای ورود به وبلاگ با استاد مربوط تماس بگیرند.
  •   لوگوی وبلاگ من
  • معناشناسی سبع سماوات در قرآن کریم - علوم قرآنی یک
  •   مطالب بایگانی شده
  • اشتراک لفظی در قرآن کریم
    ترادف در قرآن کریم
    اقتباس در قرآن کریم
    غرابت در قرآن کریم
    معناشناسی مفردات قرآن کریم
    معناشناسی سبع سماوات در قرآن کریم
  •   اشتراک در خبرنامه
  •  

    Short Message